Wat kan je leren van een inspanningstest?

Je hebt vast wel eens een foto of filmpje voorbij zien komen van een sporter die een inspanningstest aflegt. Blauw kapje op, rood hoofd en iemand die alles geeft wat hij of zij in zich heeft. De associatie wordt vaak gemaakt dat dit enkel is voor topsporters, maar inspanningstesten zijn er juist ook voor de recreatieve sporter. Waarom het nuttig is? Ik leg het jou uit!

Soorten inspanningstesten

Ten eerste is het goed om te weten dat er verschillende soorten inspanningstesten zijn, die allemaal een bepaald stukje van je fitheid kunnen bepalen. Ik hoor je denken, een bepaald stukje van je fitheid? Dat heeft ermee te maken dat je verschillende energiesystemen in je lichaam hebt, die ingezet worden voor verschillende soorten inspanningen. Om het niet al te ingewikkeld te maken splitsen we ons lichaam even op in 2 verschillende motoren. De aerobe motor, die ingeschakeld wordt voor lange inspanningen, zoals een rondje fietsen of hardlopen. En de anaerobe motor die er is voor korte inspanningen, zoals het schaatsen van een 1500m of het stevig op fietsen van de Cauberg tijdens je fietsrit. Het is goed om te weten dat beide motoren in je lichaam goed kunnen samenwerken. Afhankelijk van het type inspanning, heeft er echter 1 motor de overhand voor dat type inspanning die je uitvoert. Een test die je aerobe motor meet is de VO2-max test.

VO2max test

Een VO2-max test is een maximaaltest, dat betekend dat de test net zo lang duurt totdat de sporter echt niet meer kan. Deze test wordt voornamelijk afgenomen op de fiets of op een loopband waarmee de belasting goed gecontroleerd kan worden. Om een bepaald aantal minuten wordt de belasting steeds verhoogd, zo wordt de test steeds zwaarder naarmate de tijd vordert. Met een band om je borst wordt je hartslag gedurende de test continue in de gaten gehouden. Naast je hartslag worden er ook nog andere parameters in je lichaam gemonitord. Zo wordt er een ademgasanalyse uitgevoerd waarmee de verhouding O2 en CO2 in je ademhaling wordt gemeten. Dit is te herkennen aan het blauwe masker. Ook wordt er soms middels een prikje in je vinger lactaat gemeten. Lactaat zegt iets over de mate van verzuring in je bloed, hoe hoger deze waarde hoe meer je spieren vermoeid zijn. Na het afronden van de test worden al deze verschillende parameters naast elkaar gelegd en kan je conclusies trekken die meer zeggen over jouw fitheid.

Oké, maar wat leer je nou van zo'n test?

- Je komt erachter wat je maximale zuurstofopname is (VO2-max). Dit betekend de maximale hoeveelheid zuurstof die jij per minuut kan transporteren. Deze waarde is tevens een goede indicator voor de fitheid van je hart en long systeem.

- Je komt achter je aerobe en anaerobe drempel. Nu zeggen deze begrippen je misschien niet veel, maar ze zijn heel belangrijk. Je anaerobe drempel is het punt waarop je lichaam bij inspanning, niet meer voldoende zuurstof kan opnemen om het ontstane melkzuur in je lichaam te neutraliseren. Van die melkzuur krijg je uiteindelijk van die zware, vermoeide benen. Handig om dit punt te weten om je eigen in de eerste 10min van je training niet direct op te blazen.

- Door alle waardes die je meet kunnen je hartslagzones heel specifiek berekend worden. Hierdoor kan je gerichter gaan trainen op hartslag, wat jouw efficiënter leert trainen en beter leert toewerken naar je doelen.

- Wanneer je vaker een inspanningstest doet, kan je jouw trainingsprogressie goed in kaart brengen. Dit zorgt voor motivatie, maar maakt het trainen ook een stuk leuker. Want zeg nou zelf, zwart op wit zien dat je fitter wordt door jouw gedane trainingsarbeid, motiveert alleen maar om nog beter te worden toch?!

Voor iedere sporter, ook voor de recreatieve sporter die maar 2x in de week een rondje loopt of fietst, is het nuttig om een inspanningstest te doen. Om te weten waar je staat en meer inzicht te krijgen in jouw fitheid.

Meer leren over fitheid, inspanningstesten en wat je nog meer uit kan leren? Tijdens De sportcolleges gaat Diane Valkenburg jou dit haarfijn uitleggen.

Diane is bewegingswetenschapper en neemt vele inspanningstesten af bij top- en recreatieve sporters. In haar carrière als schaatsster heeft zij vele inspanningstesten afgelegd, ervaringsdeskundige op en top dus! Tevens is zij momenteel trainer bij Team Jumbo- Visma marathon.